Skład
Olejki roślinne
Oliwka europejska (Olea europaea) potrafi przetrwać nawet 2000 lat. Drzewo oliwne posiada szacowną historię – wymienione jest w Biblii oraz było znane i szanowane przez starożytnych Egipcjan, Hebrajczyków i Greków. Obecnie drzewo oliwne jest głównie uprawiane w krajach basenu Morza Śródziemnego. Oliwa tłoczona z oliwek stosowana jest w żywności i do produkcji mydła, maści itp.
Mirt zwyczajny (Myrtus communis) to zimozielony krzew pochodzący z regionu Morza Śródziemnego. Jego niewielkie, świecące zielone liście mają przyjemny zapach. Roślina zawiera olejek eteryczny, który jest używany do produkcji olejku mirtowego. Olejek mirtowy ma działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i uspokajające.
Gorczyca biała (Sinapis alba) to roślina wysokości 30–60-cm o grubej pionowej łodydze, szorstkich liściach i żółtych kwiatach. Uprawiana w Europie Środkowej jako roślina oleista. Eteryczny olejek musztardowy destylowany z jej nasion jest stosowany w leczeniu chorób zapalnych.
Seler zwyczajny (Apium graveolens) to zioło dwuletnie pochodzenia europejskiego, które jest uprawiane i wykorzystywane prawie tak samo jak pietruszka. Nasiona selera zawierają 2−3% olejków eterycznych.
Czosnek dziki czyli por (Allium ampeloprasum) to roślina wysokości 30−80 cm o szerokich, liniowych, płaskich liściach i czerwonawych lub fioletowych kwiatach, która wykształca pod ziemią cebulki wielkości orzecha laskowego w kolorze białym lub srebrnym. Jest głównie uprawiany w Europie Zachodniej jako warzywo delikatesowe.
Rzodkiew zwyczajna (Raphanus sativus) to roślina uprawna o zgrubiałym korzeniu należąca do rodziny kapustowatych. Uprawiane są dwie odmiany: rzodkiew czarna (var. niger) i rzodkiewka (var. radicula). Rzodkiew czarna zawiera więcej olejków eterycznych niż rzodkiewka.
Len zwyczajny (Linum usitatissimum) to stara roślina uprawna. Siemię lniane jest używane jako cenne lekarstwo. Olej lniany tłoczony na zimno odgrywa znaczącą rolę w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego. W medycynie ludowej kleik z pokruszonych nasion lnu jest stosowany w leczeniu stanów zapalnych i czyraków.
Kąkol polny (Agrostemma githago) to rośliną wysokości 30−80 cm o miękkich, włosowatych liściach i łodydze oraz pięknych różowych kwiatach o średnicy 2−4 cm. Jego nasiona są trujące. Kąkol polny dawniej występował jako chwast w zbożach ozimych i ugorach, lecz obecnie stał się rzadkością.
Orzech ziemny (Arachis hypogaea) pochodzi z Peru. Rośnie w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Ważna roślina żywieniowa, stanowi źródło cennego oleju, który jest używany w przemyśle spożywczym.
Sezam indyjski (Sesamum indicum) to jednoroczna roślina trawiasta, która rośnie do wysokości 1−3 metrów. Jest uprawiany ze względu na nasiona, które stanowią źródło cennego oleju. Olej sezamowy jest stosowany w produkcji najlepszych konserwów i margaryny, a także w przygotowaniu sałatek i pieczyw zamiast oliwy z oliwek. Ponadto olej sezamowy jest stosowany w medycynie.
Wyciągi roślinne
Arbuz kolokwinta (Citrullus colocynthis) jest znany od czasów biblijnych. Rośnie na suchych obszarach Morza Śródziemnego i południowo-zachodniej Azji. Jego gorzkie owoce wielkości pomarańczy o twardej skórce używane są w celach leczniczych. Beduini używają zanurzonych w gorącej wodzie plastrów arbuza kolokwinty w leczeniu bólów. Z nasion rośliny uzyskuje się olej do spalania.
Majeranek ogrodowy (Majorana hortensis) jest rośliną wieloletnią w swoim kraju ojczystym − Afryce. W ogrodach estońskich majeranek jest jednoroczną rośliną trawiastą o wysokości 30−50 cm z owalnymi, rzadko owłosionymi liściami. Majeranek ogrodowy jest stosowany jako przyprawa w wielu potrawach mięsnych i warzywnych zarówno w postaci świeżej, jak i suszonej. Majeranek jest niezastąpiony w przemyśle mięsnym, rybnym i konserwowym. Jest również używany do produkcji napojów bezalkoholowych i likierów. Majeranek stanowi dobrą roślinę miododajną.
Jako roślinę leczniczą wykorzystuje się zioło poprawiające trawienie oraz mające działanie odkażające i antyseptyczne. Herbata z majeranku obniża ciśnienie krwi, łagodzi ból, wzmacnia układ nerwowy i działa jako środek moczopędny.
Olejek eteryczny z majeranku jest używany w aromaterapii do łagodzenia napięcia mięśni i bólu.
Macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum) to wieloletni półkrzew karlowaty o łodygach leżących długości do 10 cm. Fioletowe kwiaty skupione są w kwiatostany w kształcie kwiaty. Macierzanka piaskowa jest znaną od dawna rośliną leczniczą. Ułatwia odkrztuszanie, dezynfekuje, stymuluje wydalanie moczu, zapobiega skurczom i działa kojąco. Ze względu na swoje właściwości antyseptyczne, odwar z ziela jest używany na rany, nabrzmiałe obszary i czyraki, jak również do płukania jamy ustnej. Kąpiele z macierzanki piaskowej pomagają w złagodzeniu chorób neurologicznych, dyskopatii, chorób reumatycznych, wysypki skórnej, a także chorób stawów i mięśni.
Cynamonowiec kamforowy (Cinnamonum camphora) to wiecznie zielone drzewo ozdobne, które szybko rośnie i osiąga wysokość 20−30 m. Naturalnie rośnie w południowych Chinach, południowej Japonii i na Tajwanie, ale jest również uprawiany we wschodniej Afryce i na Sri Lance. Olejek eteryczny jest wytwarzany zarówno z liści, jak i drewna. Kamfora pobudza krążenie i oddychanie oraz stymuluje ośrodkowy układ nerwowy.
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) należy do rodziny jasnotowatych. W Estonii uprawiane są głównie dwie odmiany mięty pieprzowej − biała i czarna. Liście i łodygi mięty pieprzowej białej są zielone, a łodygi mięty pieprzowej czarnej są ciemnofioletowe i jej liście − ciemnozielone.
Mięta pieprzowa jest szeroko stosowana jako przyprawa ziołowa w kuchni, w produkcji napojów bezalkoholowych i alkoholowych oraz w produkcji kosmetyków i pasty do zębów.
Zioło to jest stosowane jako roślina lecznicza na bóle brzucha i biegunkę, a także przy stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego i wątroby. Herbata z mięty pieprzowej jest dobrym środkiem uspokajającym w przypadku nerwowości i bezsenności. Ma efekt łagodzący ból (także przy stosowaniu zewnętrznym) i wspomaga gojenie ran ze względu na swoje właściwości antyseptyczne.
Róża (Rosa) do produkcji olejku różanego wykorzystuje się wiele gatunków i rodzajów róż. Najczęściej używane to róża damasceńska (Rosa x damascena) i róża piżmowa (Rosa moschata).
Bazylia pospolita(Ocimum basilikum) dotarła do Europy ze wschodu już w XVI wieku i jest bardzo dobrze przystosowana do panujących tu warunków klimatycznych. Bazylia jest najczęściej wykorzystywanym ziołem w potrawach mięsnych i warzywnych. Jest inaczej zwana laurem północnym. Jako roślina lecznicza bazylia ma następujące działanie: poprawia trawienie i pobudza apetyt, łagodzi zaparcia i wymioty, bóle głowy spowodowane nerwami, leczy choroby nerek i przewodu moczowego. Bazylia działa antyseptycznie, ułatwia odkrztuszanie, koi i łagodzi skurcze.
